İLAMSIZ İCRA TAKİBİNDE BORCA VE İMZAYA İTİRAZ
Bir borçlu hakkında her somut olaya göre başlatılabilecek icra takibi farklılık göstermektedir. Daha evvel görülmüş bir davanın neticesinde ortaya çıkan kararın icrası için ilamlı icra yoluna gidilirken, herhangi bir kambiyo senedine dayanan borçlarda kambiyo senetlerine mahsus icra takibi yapılmaktadır. Herhangi bir mahkeme kararı ya da kambiyo senedine dayanmayan, taraflar arasındaki ticari ya da hukuki ilişkiden doğmuş tüm alacaklar için genel haciz yolu ile ilamsız icra takibi başlatılabilir.
İlamsız icra takibinde Görev ve Yetki;
İlamsız İcra Takibi açısından görevli ve yetkili yer belirlenirken görev bilindiği üzere İcra Müdürlükleridir. İlamsız icra takibinde genel yetkili yer borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesidir. Sözleşmeden doğan para borçları açısından sözleşmenin yerine getirileceği yer icra dairesi de yetkilidir. Burada alacaklının seçimlik hakkı bulunmaktadır. Dilerse genel yetkili yer olan borçlunun yerleşim yeri dilerse sözleşmenin ifa edileceği yer icra dairesinde icra takibini başlatabilir. Sözleşmenin konusu para borcu ise bu götürülecek borç olarak tanımlandığından alacaklının kendi yerleşim yerinde icra takibini başlatabilmesi de mümkündür. Aynı zamanda para alacakları bakımından özel yetkili yerlerden birisi de sözleşmenin yapıldığı yer icra dairesidir. Tüm bunlar dışından sözleşmede taraflarca münhasıran yetkilendirilmiş bir icra müdürlüğü var ise takibin burada başlatılması gerekmektedir.
İcra Takibine Karşı Yetki İtirazı;
Borçlu, esas hakkındaki itirazı ile birlikte yetki itirazını ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren 7 günlük itiraz süresi içerisinde icra takibinin başlatıldığı icra dairesine yapacaktır. Esas hakkındaki itiraz ile birlikte süresinde yapılmamış yetki itirazı dikkate alınmayacaktır. Yetki itirazı yapılırken, yetkili icra dairesinin gösterilmesi zorunludur. İcra Dairesine yapılan itiraz takibi kendiliğinden durdurur. Alacaklı yetki itirazını kabul ederse, borçlunun bildirdiği icra müdürlüğüne dosyanın gönderilmesini ister. Borçlu yetkisizlik kararı nedeni ile gönderilen icra müdürlüğünde yetkiye itiraz edemez. Zira ilgili icra müdürlüğü kendisi tarafından gösterilmiş ve alacaklı da bu yetkiyi kabul etmiş ve aralarında bir anlaşma yapılmış olur.
Alacaklı yetki itirazını yerinde görmez ise; itirazın kaldırılması için icra mahkemesinde talepte bulunacaktır.
İlamsız İcra Takibinde Borca İtiraz;
Genel Haciz Yolu ile ilamsız icra takibinde borçluya tebliğ edilen ödeme emrine karşı, borçlu ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde icra takibinin başlatıldığı icra müdürlüğüne hitaben yazılmış dilekçe ile borca ve ferilerine itiraz edebilir. İtiraz dilekçesinde açıkça borca itiraz edildiğinin beyan edilmesi gerekmektedir.
Usulüne uygun şekilde yapılmış borca itiraz genel haciz yolu ile başlatılmış ilamsız icra takibinin durmasına sebep olur
İtirazın Kaldırılması ve İtirazın İptali Davası;
Genel Haciz yolu ile ilamsız icra takibinde borçlu tarafından yapılan itiraz neticesinde takip kendiliğinden durur. İcra takibine devam etmek istene alacaklı;
- İtirazın kaldırılması,
- İtirazın iptali davası yollarından birisini tercih edecektir.
İtirazın kaldırılması; İcra Mahkemesinden borçlu tarafından yapılan itirazın kaldırılması istenilebilir. İtirazın kaldırılması için alacaklı, borca itiraz dilekçesinin kendisine tebliğinden itibaren 6 ay içinde İcra Mahkemesine başvuracaktır. İtirazın kaldırılması davasında 6 aylık hak düşürücü süre bulunmakta olup bu süreden sonra itirazın kaldırılması istenilemez. Bu çok daha kısa sürede sonuçlanabilir. Ancak bu yola başvurmak için İİK 68. Maddede belirtilmiş belgelerden birinin alacaklının elinde bulunması gerekmektedir. İcra Mahkemesi alacaklının elinde İİK 68. Maddede belirtilen belgelerden birinin olması halinde ilgili belgelerin uygunluğunu denetleyip başkaca bir araştırma yapmaksızın kısa sürede hüküm kuracaktır.
İİK 68’de sayılan belgeler;
- İmzası ikrar edilmiş adi senet,
- İmzası noterlikçe onaylı senet,
- Resmi Dairelerin veya yetkili makamların yetkileri dahilinde ve usulüne göre verdikleri belgeler,
- Kredi kurumları ile ilgili belgeler,
- Borçlunun resmi daireler veya memurlar huzurunda borç ikrarında bulunması.
İtirazın İptali Davası; Borçlunun itirazı neticesinde durmuş icra takibi hakkında alacaklı, borçlunun borca itiraz dilekçesinin tarafına tebliğinden itibaren 1 yıl içerisinde genel hükümler çerçevesinde genel mahkemelerde itirazın iptali davası açılabilecektir. 1 yılı geçen bir süreden sonra itirazın iptali davası açılamaz. Genel mahkemede süren yargılamada itirazın kaldırılması davasından farklı olarak sadece İİK 68. Maddeler değil tüm deliller değerlendirilebilecektir. İtirazın iptali davasını açan alacaklı (davacı), haksız şekilde borca itiraz eden borçludan (davalıdan) icra-inkar tazminatı talep edebilir. İtirazın iptali davasında borçlunun itirazında haksız olduğuna hükmedilirse, icra inkar tazminatına hükmedilebilmektedir. Bu karardan sonra alacaklı icra takibine devam edip haciz işlemlerine geçebilecektir.
Yukarıda kısaca bahsedilen tüm bu hususlar süreç açısından bir vekil ile takip edilmesine yarar olan işlerden olup, hak kaybına uğramamak adına hukuki yardım alınmasını önermekteyiz.
Av. Müge ULUIŞIK